Wiertarki – pozostałe rodzaje

Wiertarki szeregowe to szereg jednakowych wiertarek stołowych słupowych lub stojakowych, ustawionych obok siebie na jednej żeliwnej podstawie. Maszyny te mają wspólny nieruchomy lub wspornikowy stół, który może przesuwać się pionowo. Narzędzia do obróbki otworów mocowane są w końcówkach ich wrzecion.

Każda wiertarka ma ustawianą prędkość obrotową i posuw wrzeciona, odpowiednio do wykorzystywanego przez nią narzędzia.

Podczas zadania obróbczego przedmioty przesuwane są kolejno na stole od jednej wiertarki do drugiej, obrabiając stopniowo otwory różnymi narzędziami.

Te ustawione szeregowo maszyny wykorzystywane są często podczas wielkoseryjnej i masowej produkcji małych przedmiotów, gdzie obsługiwane są przez jednego pracownika.

Wiertarki kopiarki punktowe to urządzenia, których praca polega na wierceniu z kopiowaniem punktowym. Obróbka na nich polega na wierceniu dokładnie rozstawionych otworów (podczas gdy stół krzyżowy maszyny jest ręcznie nastawiany w stosunku do osi wrzeciona), przy pomocy kopiowania wzorcowego rozstawienia kołków pozycyjnych w płycie wzornikowej.

Obecnie maszyny te są rzadko stosowane.

Wiertarki promieniowe to maszyny stosowane przy obróbce dużych i ciężkich przedmiotów. Ich zadaniem jest wiercenie i roztaczanie otworów o większych średnicach.

Wyróżnia się wiele rodzajów wiertarek promieniowych:

– wiertarki promieniowe zwykłe,

– wiertarki promieniowe ze skrętnym wrzeciennikiem,

– wiertarki promieniowe z przegubowym ramieniem,

– wiertarki promieniowe ze stołem wspornikowym,

– wiertarki promieniowe ścienne,

– wiertarki promieniowe na łożu,

– wiertarki promieniowe wózkowe,

– wiertarki promieniowe torowe,

– wiertarki promieniowe suwnicowe;

W wiertarkach promieniowych wrzeciennik przesuwany jest wzdłuż obrotowego ramienia wiertarki. Wrzeciono może być wtedy ustawione według tzw. współrzędnych biegunowych, w odniesieniu do różnie rozstawionych otworów znajdujących się na płaszczyźnie obrabianego przedmiotu.

Wiertarki promieniowe można wykorzystywać też np. do wiercenia małych otworów pod śruby złączne, gwintowania otworów pod wkręty w określonym, obrabianym przedmiocie. Dlatego urządzenia te mają dużą rozpiętość prędkości obrotowych, posuwów, oraz dużą liczbę stopni prędkości obrotowych wrzeciona i stopni posuwów.

W celu umożliwienia szybszej wymiany narzędzi, używa się często w tych wiertarkach uchwyty szybkomocujące. Do usprawnienia zmiany prędkości obrotowych i posuwów, stosuje się ich preselekcję.

Wiertarki promieniowe z ustawianymi stołami płytowymi mogą obrabiać otwory w małych i lekkich przedmiotach, które podczas wiercenia zamieszczone są w rowkach teowych, a mocowane są często przy użyciu uchwytów lub przyrządów wiertarskich.

Obrabiarki te posiadają często tuleję obrotową na słupie i napędowy silnik na wrzecienniku, który ma mechanizm napędu i posuwów wrzeciona przesuwany poziomo na ramieniu wiertarki.

Wiertarki rewolwerowe są to wiertarki posiadające najczęściej sześć wrzecion, które umieszczone są w głowicy rewolwerowej, od której pochodzi nazwa maszyny. Wrzeciona zmienia się kolejno podczas pracy, przez pokręcenie głowicy. Ta szybka zmiana narzędzi sprawia, że maszyny tego typu są bardzo wydajne podczas obróbki otworów.

Ustawione w pozycji pionowej wrzeciona z końcówką skierowaną w dół włącza się, z odpowiednią prędkością obrotową dla zamocowanego w końcówce narzędzia.

Wiertarki rewolwerowe stosowane były głównie przy produkcji seryjnej. Obecnie rzadko są wykorzystywane, biorąc pod uwagę znacznie większą popularność obrabiarek CNC.

Wiertarki wielowrzecionowe mają od kilku, do kilkudziesięciu wrzecion. Maszyny te budowane były w tzw. układzie pączkowym, to znaczy, że jeden ich silnik elektryczny napędzał przez skrzynkę prędkości cały pęczek wiertarskich wrzecion przestawnych.

Urządzenia te mają wielowrzecionowy wrzeciennik, którego posuw napędzany jest osobnym silnikiem elektrycznym.

Wiertarki wielowrzecionowe, to maszyny przeznaczone do jednoczesnej obróbki wielu otworów w danym przedmiocie. Podczas obróbki wrzeciona w tych wiertarkach rozstawione są według rozstawienia osi otworów obrabianych, które są jednocześnie obrabiane, podczas jednego ruchu posuwowego całego wrzeciennika.

Wiertarki te są obecnie rzadko stosowane.

Wiertarki do głębokich otworów to urządzenia, które przeznaczone są do wiercenia głębokich otworów w przemyśle zbrojeniowym, najczęściej przy produkcji luf, ale też w budowie maszyn, podczas wykonywania wałów ciężkich maszyn i ich wrzecion.

Podczas wiercenia narzędzia wiertarek nie mogą być ostrzone, ponieważ zmniejszyło by to znacznie dokładność ich pracy, tj. dokładność kształtu i średnicy otworu. Z tego powodu podczas obróbki tymi wiertarkami stosuje się specjalne narzędzia, odpowiednie układy wiertarek i określa się dokładnie sposoby ich pracy.

Urządzenia tego typu, stosowane przy obróbce przedmiotów o kształcie obrotowych brył to maszyny poziome. Otwory głębokie o niewielkiej średnicy obrabiane są przez wiertarki pionowe wielowrzecionowe, przystosowane do wiercenia w produkcji masowej.

Budowa wiertarek poziomych do głębokich otworów zbliżona jest do budowy tokarek. Podczas procesu skrawania kinematycznego w/w wiertarka też podobnie pracuje, jak tokarka, tzn. przedmiot obrabiany w niej obraca się, a wiertło wykonuje ruch posuwowy.

Gwinciarki to urządzenia stosowane do gwintowania otworów, za pomocą gwintowników. Wykorzystywane są w średnio i wielkoseryjnej produkcji.

Maszyny te mogą też nacinać gwinty zewnętrzne, przy pomocy naczynek w oprawkach.

Obrabiane przez nie przedmioty zamocowane są najczęściej w imadłach lub w urządzeniach specjalnie przeznaczonych do tego celu.

Gwinciarki mają wrzeciono z posuwem mechanicznym, który odpowiada skokowi nacinanego gwintu. Uzyskuje się go przez założenie odpowiednich wymiennych kół zębatych. Urządzenie, które dociska narzędzie do obrabianego przedmiotu jest elastyczne. Można dzięki niemu usuwać pojawiające się czasem niewielkie różnice, między posuwem mechanicznym narzędzia, a skokiem gwintu.

Maszyny te wyposażone są w specjalny zderzak nastawczy, który działa na sprzęgło poślizgowe napędu i – co ważne – pozwala ustalić wielkości przesuwu wrzeciona maszyny. Mogą też posiadać przyrząd, który zabezpiecza ich gwintownik przed ewentualnym uszkodzeniem, w sytuacji jego zakleszczenia w otworze.

Gwinciarki pracują w jednokrotnym lub powtarzanym wielokrotnie cyklu półautomatycznym.